Nowy Newsletter Queris. Zapisz się i dołącz do subskrybentów, żeby rozwijać wiedzę i korzystać ze zniżek dostępnych tylko dla Czytelników.
Nowy Newsletter Queris. Ddołącz do subskrybentów!
Nowy Newsletter Queris.
Wiedza
Japończycy marnotrawstwo określają terminem muda, które dosłownie znaczy tyle co bezużyteczny, zbędny. W odniesieniu do koncepcji szczupłej produkcji terminem tym nazywa się straty i marnowanie różnego rodzaju zasobów – od materiałowych, przez czasowe aż po utratę korzyści wynikającą z niewykorzystanego potencjału ludzkiego.
Muda to jedno z trzech rodzajów nieefektywnych działań wymienianych w lean manufacturing, do których zalicza się jeszcze muri (nadmierne obciążenie pracą) oraz mura (nieregularność).
Podejście lean manufacturing kładzie duży nacisk na eliminację produkcyjnego marnotrawstwa. Aby jednak móc skutecznie z nim walczyć, należy najpierw wiedzieć czego i gdzie go szukać, a dopiero potem podjąć działania zmierzające do wyeliminowania zidentyfikowanych strat.
W trakcie rozwoju koncepcji szczupłej produkcji wyodrębniono 2 rodzaje mudy:
Efektywne zarządzanie produkcją według koncepcji odchudzonej produkcji identyfikuje 9 głównych rodzajów marnotrawstwa, które powinny być niezwłocznie wyeliminowane.
Powstaje w momencie, gdy podaż przekracza popyt i nie udaje się sprzedać wszystkiego co zostało wytworzone. Wyprodukowane, a niesprzedane produkty są źródłem kosztów wynikających z zużycia materiałów, wykonanej pracy, transportu, czy magazynowania. Zjawisko nadprodukcji jest uważane za najgorszy rodzaj marnotrawstwa.
Wszelkie zapasy ponad ich niezbędną minimalną ilość generują niepotrzebne koszty związane z magazynowaniem, transportem czy ryzykiem przeterminowania zasobów. Zapasy są „zamrożeniem” środków finansowych. Ponadto posiadanie nadmiernych zapasów często utrudnia wykrycie i eliminację problemów związanych z jakością wyrobów, nieterminowymi dostawami, kosztami zakupów, itp.
Produkty źle wytworzone, uszkodzone i z wadami produkcyjnymi są generatorem dodatkowych kosztów wynikających między innymi z konieczności poniesienia dodatkowych nakładów na ich usunięcie, utylizację i zastąpienie pełnowartościowymi wyrobami.
Ponadto wymagają obsługi reklamacyjnej, powodują niezadowolenie klienta, a nierzadko są także przyczyną przestojów produkcyjnych. Wszystkie te czynności pochłaniają czas i zasoby.
To inaczej marnowanie czasu w procesie wynikające z wymuszonego przestoju o naturze organizacyjnej. Straty czasu często występują w postaci oczekiwania na surowce, półprodukty czy narzędzia, ale mogą być także związane z oczekiwaniem na instrukcje, informację niezbędną dla zrealizowania produkcji czy decyzję kierownictwa.
Niepotrzebny transport to marnotrawstwo logistyczne, dotyczące zarówno transportu wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Każda taka czynność naraża firmę na dodatkowe koszty wynikające z dodatkowego zużycia paliwa, blokady pracowników, którzy mogliby ten czas poświęcić na tworzenie wartości dodanej czy zwiększonego ryzyka uszkodzeń produktów.
To wszelkiego rodzaju niepotrzebny wysiłek fizyczny i zbędne czynności będące wynikiem złej organizacji pracy lub nieoptymalnego zaprojektowania stanowisk roboczych. Zbędny ruch to na przykład niepotrzebne chodzenie, schylanie się, czy sięganie po narzędzia. Z tym rodzajem marnotrawstwa skutecznie pomaga walczyć metoda 5S.
Marnotrawstwo związane z nadmiernym przetwarzaniem to przede wszystkim zbędne czynności niedodające produktowi wartości, ale również stosowanie drogich technologii, maszyn czy narzędzi w sytuacjach, gdy ten sam efekt można osiągnąć prostszymi i tańszymi sposobami.
Często występującą mudą jest również ograniczanie inicjatywy pracowników, zniechęcanie do kreatywnego myślenia i niewykorzystywanie pojawiających się pomysłów. Do tego rodzaju straty zaliczamy także niepełne wykorzystywanie czasu pracy pracowników oraz powierzanie zadań poniżej posiadanych kompetencji.
Warto również zwrócić szczególną uwagę na częste przypadki marnowania posiadanego potencjału maszyn. Niewykorzystywanie wszystkich posiadanych mocy prowadzi do zbędnych kosztów czy to niepotrzebnej rozbudowy parku maszynowego, czy też odrzucania pojawiających się zamówień.
Następstwami tego stanu rzeczy są również nieoptymalne planowanie produkcji, wydłużone czasy realizacji zleceń czy rosnące koszty eksploatacji parku maszynowego.
Z każdym rodzajem mudy można i należy walczyć. Trzeba to jednak robić nie tylko tak szybko jak to możliwe, ale także umiejętnie.
Z pomocą przychodzą różne narzędzia lean manufacturing, jednak zanim po nie sięgniesz musisz najpierw zidentyfikować rodzaj marnotrawstwa występującego w Twojej organizacji.
Do identyfikacji mudy najczęściej poleca się metodę mapowania strumienia wartości, czyli VSM (ang. Value Stream Mapping), o której dowiesz się więcej w osobnym artykule.
Dopiero po zidentyfikowaniu rodzaju straty dobierz narzędzia, za pomocą których będziesz w stanie skutecznie ją wyeliminować. Walcząc z jedną mudą nie musisz ograniczać się do jednej techniki działania, ale nie stosuj ich także zbyt wiele na raz. Często dochodzi wtedy do nadmiernego wysiłku, zniechęcenia lub zafałszowania osiąganych wyników.
Sprawdź nasze rozwiązania dla lean manufacturing, które wyeliminują marnowanie zasobów.
Tak jak w całym lean manufacturing, powodzenie w walce z marnotrawstwem zależy od całego zespołu, a nie tylko kierownictwa czy kluczowych osób.
Przekonaj wszystkie osoby zaangażowane w dany proces do zmiany podejścia do pracy i nowej organizacji poszczególnych czynności. Tylko w ten sposób uda Ci się osiągnąć optymalne wyniki.
Nigdy nie poprzestawaj na samym wdrożeniu nowego narzędzia pracy. Pamiętaj, aby gromadzić wyniki sprzed podjętych działań naprawczych, w trakcie ich wprowadzania w życie, a także po tym, gdy uznasz, że stały się one pełnoprawnym elementem produkcyjnego krajobrazu.
Mierz efekty, porównuj wyniki i wprowadzaj ciągłe udoskonalenia, zgodnie z podejściem kaizen.
Poznaj nasze rozwiązanie, dzięki któremu wykorzystasz cały potencjał swojego zakładu.
Pomożemy Ci wykorzystać 100% potencjału Twojej produkcji. Nie marnuj zasobów, ogranicz koszty, zwiększ wydajność.
Większa wydajność produkcji dzięki przyszłościowym rozwiązaniom
Większa wydajność produkcji dzięki przyszłościowym rozwiązaniom
Nowy newsletter Queris
Dołącz, a dowiesz się jak optymalizować produkcję i otrzymasz zniżki dostępne wyłącznie dla subskrybentów.
Co otrzymasz?
Zapisz się i korzystaj! Bezpłatnie. Bez zobowiązań.
